Pir Sultanlar Ölmez

Bir toplumun kültürünü belirleyen en önemli unsur türküleridir. Yüzlerce yıldır yaşadığımız coğrafyada her dönemin siyasal, ideolojik ve toplumsal problemleri olmuştur. Bu problemler ile mücadelenin en etkin yolu sanattır fakat türkülerin yaratıcıları tüm problemleri kendi benliğinde hissedip kendi mücadelesinin topluma yansımış halini sunar. O yüzdendir yüzyıllarca türkülerin değerlerinin eskimemesi… Geçmişten günümüze kadar türküleri ile toplumun mücadele ruhunu yansıtan nice sanatçılarımız oldu. Karacaoğlanlar, Nesimiler, Pir Sultan Abdallar, Ruhi Sular, Aşık Veyseller, Neşet Ertaşlar, Aşık Mahsuni Şerifler, Zülfü Livaneliler, Edip Akbayramlar ve niceleri…

Belirtmiş olduğum değerlerimizin topluma bakış açıları, yaşam standartları, kültürel farklılıkları ayrışmış olsa da hepsinin ortak paydası sistemin kokuşmuş yapısı ile mücadele etmek ve toplumun pratik hayattaki mücadelesini türküler aracılığı ile tarihe not düşmek olmuştur. Bireylerin bir arada yaşaması toplumsal yapıyı oluşturur. Her toplumsal yapıda belirli sorunları ortaya çıkartır. Bizim toplumumuzun kırsaldan başlayıp göçlerle birlikte kentsel yaşama dönüşürken iki farklı yaşam biçiminde de halkın sevdaya dair, inanca dair, ekonomiye dair, ahlaka dair, barınmaya dair, meslek edinmeye dair birçok alanda sorunlar oluşmuştur. Türküler ise oluşan sorunların çözümünü ortaya koyabilmek adına halkın içinden çıkan ses olması bakımından oldukça değerlidir.

Toplumların elbette kendi sanatçısına verdiği değer o toplumun gelişmişlik düzeyi ve demokratik yapısı ile oldukça ilişkilidir. Bizim coğrafyamızda sorunların türküler aracılığı ile söylenmesi o sorunların ortadan kaldırılmasından daha vahim bir olgudur. Bu yüzdendir ki toplumun düşüncelerine türküleri ile ayna olmaya çalışan değerlerimizin başına gelmeyen kalmamıştır. Hapislerden sürgünlere, vatan haini ilan edilmekten, yaşam hakkının engellenmesine kadar baskı kurulmuş, kalemleri elinden alınmaya çalışılıp susturulmuştur. Türküleri ile bir toplumun fedaisi olabilmek gelişmemiş toplumlarda oldukça zordur. Sonuçları ağırdır.

Erk sahipleri kendi varlığını daimi kılmak için, toplum içinden herhangi bir çatlak ses gelmemesini sağlamayı amaç edinirler. Türkülerin sahipleri çatlak sesin son ses duyulmasını sağlayanlar oldukları için en başta baskı altına alınması gereken gruptur. Kendi öz evlatları ile mücadele eden erki elinde tutanların, günü geldiğinde o evlatlarının sözlerinin haklılığı suratlarına çarpıyor. Aslında yönetenler türküleri susturmak yerine oradan kendisine pay çıkarıp düzelme yoluna gitseler belki de halk ile aralarında uçurum açmayıp, halkın dilinden anlayıp çözüm üretecekler.  Kısaca kendi öz evlatlarının sesine kulak verecekler.

Tarihi bir olaydan örnek vermek gerekirse; bu toplum 1993 yılının 2 Temmuz sıcağında Pir Sultan anma etkinlikleri kapsamında Sivas’a giden tek amaçları halkın sesini duyurabilmek olan 33 aydın sanatçımızın ve 4 otel çalışanın toplamda 37 canın yakılarak öldürüldüğüne şahit oldu. Tek suçları türkü söylemekti.  Bu olaydan yıllar sonra zaman aşımı kapsamında davanın düşürülmesi ve bu davadan sanık olan 37 kişinin 2024 yılında beraat ettiğini gördük. Yakılarak öldürülen her can için bir sanık serbest bırakıldı bu ülkede…

Böyle bir kararı vermek bir düzen ayıbı değil. Bu durum erk başkalarının elindeyken hukuksuzluktan yakınanların, erki eline geçirdiğinde hakkı, hukuku unutanların ayıbı…

Madımak olayı diye kayıtlara geçen bu olayda türküleri susturmak isteyenlere yine türkülerle cevap verilmiştir. En güzel cevaplardan birisi de yakın zamanda kaybettiğimiz hayatını tüm baskılara rağmen mücadele etmekle geçirmiş usta sanatçımız Edip Akbayram tarafından verilmiştir. Yazdıkları ve besteledikleri ile halkın daima umudu olan sanatçımıza Rahmet diliyor. Madımak katliamından hemen sonra seslendirdiği ‘Türküler Yanmaz’ türküsünün bir bölümü ile yazımı bitirmek istiyorum…

Kararmış yüreğin hiç ışığı olmaz
Bilmez misin ki türküler yanmaz
Kararmış yüreğin hiç ışığı olmaz
Bilmez misin ki türküler yanmaz

Günü gelir sanma hesap sorulmaz
Dayanır kapına Pir Sultan ölmez
Günü gelir sanma hesap sorulmaz
Dayanır kapına pir sultan ölmez

Şu Sivas’ın elinde sazım çalınmaz
Güllerim yandı yüreğim dayanmaz
Şu Sivas’ın elinde sazım çalınmaz
Güllerim yandı yüreğim dayanmaz

Ozan Can Dernek / ZorbaTV/Dergi Yayın Yönetmeni

Kaynak: https://zorbatv.com/genc-dusunce/deneme/pir-sultanlar-olmez